معرفی بهترین پروژه‌های دیفای ۲۰۲۳

بهترین پروژه‌های دیفای (DeFi) در سال ۲۰۲۳ کدامند؟ آیا با پروژه‌های دیفای آشنا هستید؟ آیا می‌دانید کدام پروژه‌های دیفای می‌تواند در آینده سودآورتر باشد؟ در ادامه با بررسی دیفای از زوایای مختلف، به تمام این پرسش‌ها پاسخ داده‌ایم؛ با ما همراه شوید.

با ظهور پروژه های غیرمتمرکز، خرید بدون واسطه دیگر محدود به تراکنش های ارز دیجیتال نمی‌شود. امروزه شرکت های بزرگی که در زمینه‌‌ی خدمات تسهیلاتی، بیمه، تامین مالی جمعی یا سایر مشتقات مالی فعالیت می‌کنند، این حوزه را به طور مستقیم و تنها از طریق دیفای پروژه‌های مالی خود را به متقاضیان وام ارائه می‌کنند. چه بخواهیم چه نخواهیم، ​​دنیای مالی فردا به سمت تمرکززدایی پیش می رود و عملا نیاز به واسطه ها را از بین می برد. به گفته بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان، فاینانس غیرمتمرکز (Decentralized Finance) به اختصار DeFi پدیده بزرگ بعدی در زمینه فناوری بلاک چین و ارزهای دیجیتال است. در آینده‌ای نزدیک، دیگر برای ارائه خدمات مالی مانند دریافت وام، افتتاح حساب پس انداز و تبادل دارایی به اشخاص ثالث متکی نخواهیم بود.

از این رو دیفای، مهم ترین پدیده‌ی کشف شده در تامین مالی شناخته می شود. حتی شما هم به عنوان کاربر ایرانی می‌توانید از پلتفرم های وام دهی دیفای وام بگیرید و در معاملات مالی بزرگ مشارکت کنید.

 

دیفای (DeFi) چیست؟

اگر در بازار ارزهای دیجیتال فعال هستید احتمالا نام پروژه های دیفای را شنیده اید و می خواهید اطلاعاتی در مورد این مفهوم به دست آورید و شاید این سوال به ذهن شما خطور کرده باشد که اصلا دیفای چیست و چگونه کار می‌کند؟

 

دیفای (DeFi) مخفف کلمه Decentralized Finance و به معنای سیستم مالی غیرمتمرکز و نوآورانه است که بر بستر بلاکچین‌های عمومی ساخته می‌شود. اکوسیستم مالی دیفای از اتریوم و قابلیت‌های قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند. افراد با تکیه بر سیستم دیفای می‌توانند پول خود را در قالب اسمارت کانترکت‌های کوچک به یک استخر قرض دهند و سودهای متغیری را دریافت کنند. همچنین در پلتفرم های دیفای برای استفاده از خدمات مالی، به بانک، صرافی، شرکت های بیمه و غیره نیازی نیست.

تنها با استفاده از یک گوشی هوشمند و دسترسی به اینترنت می‌توانید همه‌ی امور مالی خود را مدیریت کنید. برخی بر این باورند که دیفای به‌ نوعی یک پروژه به شمار می‌آید. اما در حقیقت دیفای مجموعه‌ای از چندین پروژه است که هریک از این پروژه ها خدمات مالی غیرمتمرکز و متنوعی را در بستر دیفای ارائه می‌دهند.

 

ویژگی منحصر به فرد پروژه‌های دیفای (DeFi)

همین مساله که اصطلاح DeFi به معنای یک سیستم مالی غیرمتمرکز است یک ویژگی محسوب می‌شود. برخی از پروژه های مختلف DeFi تنها در مدت کوتاهی پس از ظهور در دنیای ارزهای دیجیتال رشد چشمگیری داشته اند. به دلیل سنت شکنی سیستم های مالی کشورها و قوانین سفت و سختی که در این حوزه‌ی اقتصادی-مالی چیده می شود، ماهیت غیرمتمرکز برای یک سیستم مالی، یک قابلیت  بسیار جذاب و خارق‌العاده محسوب می‌شود. به همین دلیل در سراسر دنیا، افراد زیادی جذب این پروژه ها می شوند و روی آن سرمایه‌گذاری می‌‌کنند.

پلتفرم‌های بسیار محبوب و معروف و معتبری مثل CoinMarketCap و CoinGecko، به دلیل اهمیت پروژه‌های دیفای، بخش‌های جداگانه‌ای را در وب‌سایت خود به این پروژه‌ها اختصاص داده‌اند.

غیرمتمرکز بودن پلتفرم‌های مالی معتبر، بسیار حائز اهمیت است زیرا سیستم های متمرکز و مراکز مالی تحت کنترل انسانی می توانند سرعت و پیچیدگی تراکنش ها را محدود کنند. در ادامه به مهم‌ترین ویژگی‌های دیفای پرداخته‌ایم، همچنین می‌توانید نقاط ضعف سیستم مالی غیرمتمرکز را مطالعه کنید تا با تمام جوانب دیفای آشنا شوید.

مزایا و معایب دیفای (DeFi)

۱. غیرقابل تغییر

شبکه‌ی دیفای براساس قراردادهای هوشمند عمل می‌کند. این قراردادها در محیط‌‌های مختلف کدنویسی شده و در شبکه‌ی بلاک چین ذخیره می‌شود. بنابراین تمام افرادی که در سراسر جهان به شبکه متصل هستند، به این داده‌ها دسترسی دارند و هرگونه تغییر را رصد می‌کنند. در نتیجه احتمال تغییر یا سانسور  اطلاعات، نسبت‌ به سایر روش‌ها بسیار کاهش می‌یابد.

۲. کاهش خطا

به‌ سبب آن که دیفای بر اساس قراردادهای هوشمند کار می‌کند، احتمال بروز خطای انسانی را که در سیستم‌های مالی امروزی، مانند بانک‌ها به کرات مشاهده می‌کنیم به صفر رسانده و از بین می‌برد. البته به تناسب آن، سرعت انجام کار نیز افزایش خواهد یافت.

۳. بدون محدودیت

به‌ دلیل کارمزدها و شرایطی که واسطه‌های مالی-بانکی امروزی دارند، اغلب افرادی که توان مالی اندکی دارند، نمی‌توانند از برخی خدمات وام دهی استفاده کنند. در این بین تحریم‌ها هم می‌تواند محدودیت‌هایی برای مردم کشورهای مختلف به وجود آورد.

به لطف پلتفرم های وام دهی غیر متمرکز دیفای، تمام این مرزها شکسته می‌شود و هیچ محدودیتی برای افراد وجود نخواهد داشت. هر شخص می‌تواند تنها با یک گوشی موبایل و دسترسی به اینترنت، از خدمات مالی بهره‌‌مند باشد.

۴. شفافیت

به دلیل این که در  در دیفای هیچ‌گونه واسطه‌‌ای وجود ندارد همه چیز کاملا واضح و شفاف است. این امر به خودی خود باعث کاهش هزینه‌ها نیز خواهد شد. بدین ترتیب شما می‌توانید شخصا و بدون نظارت نهاد خاصی بر دارایی‌ های خود نظارت کنید. با استفاده از پلتفرم های وام دهی دیفای، هیچ شخص یا سازمانی قادر نیست دارایی شما را مصادره کند یا شما را از انجام معامله‌ای منع کند.

۵. غیرمتمرکز بودن

در سیستم‌های غیرمتمرکز، هیچ مرکزیتی وجود ندارد، بلکه این سیستم‌ها توسط اجماع کاربرانی اداره می‌شوند که از آن سیستم استفاده می‌کنند. برای مثال، در امور مالی سنتی، بانک‌ها کلیه اطلاعات مشتریان خود را روی سرورهای خود ذخیره می‌کنند و این اطلاعات در انحصار خود بانک قرار دارد.

۶. حذف کاغذبازی

همچنین افراد بدون احراز هویت نمی‌توانند در بانک حساب داشته باشند؛ اما در سیستم‌های مبتنی بر دیفای، کاربران برای استفاده از آن‌ها مجبور به احراز هویت نیستند. بلکه می‌توانند به‌صورت کاملا ناشناس و به‌صورت همتابه‌همتا «P2P» با سایر کاربران مبادلات مالی داشته باشند.

 

معایب دیفای (DeFi)

۱. پیچیدگی

در حال ‌حاضر، استفاده از حوزه‌ی دیفای کمی برای کاربران تازه‌کار پیچیده است و برنامه‌های فعلی هنوز آن طور که باید، رابط کاربری خوبی ندارد. برای یک کاربر عادی حریم‌ خصوصی و مسائل این چنینی اولویت ‏نیست. بلکه آسان‌سازی فرآیندها در پلتفرم های وام دهی است که می‌تواند انگیزه‌ای برای کاربران باشد تا سیستم‌های متمرکز را رها کنند و به پروژه‌های دیفای روی بیاورند.

۲. احتمال افزایش خطای کاربران

حذف واسطه‌ها مزایای بسیاری دارد. اما حذف آن‌ها و استفاده از بلاک چین‌های متن باز یا اوپن سورس (Open source) می‌تواند برای افرادی که از دقت و تمرکز کافی برخوردار نیستند خطرساز باشد. می‌پرسید چگونه؟ فرض کنید شما رمز اینترنت بانک حساب خود را فراموش کرده‌اید، برای بازنشانی آن به راحتی می‌توانید با مراجعه به شعب بانک موردنظرتان، گذرواژه‌ی خود را بازیابی کنید. اما اگر در بلاکچین کلید خصوصی خود را گم کنید، امکان دسترسی به کیف‌پول‌تان را برای همیشه از دست خواهید داد.

۳. برگشت‌ناپذیر بودن تراکنش‌ها

تراکنش‌های بلاک چین‌های متن باز برگشت‌ ناپذیر هستند. در نتیجه اگر مبلغی را سهوا و به‌ اشتباه به کیف‌ پول شخص دیگری واریز کنید، دیگر نمی‌توانید آن را پس بگیرید.

 

اتریوم و دیفای

همان‌طور که در ابتدای این مطلب به آن اشاره کردیم، دیفای شامل دارایی های دیجیتال، پروتکل ها، قرارداد های هوشمند و نرم افزار های غیرمتمرکز بر بستر بلاک چین است. با توجه به قابلیت انعطاف‌پذیری دیفای، اتریوم در حال حاضر بهترین گزینه برای پیاده سازی دیفای است. البته اتریوم تنها پلتفرم بلاک چین قادر به پیاده‌سازی دیفای نیست، اما در شرایط فعلی بهترین و مطمئن‌ترین گزینه برای پیاده‌سازی دیفای محسوب می‌شود.

 

انواع کاربرد پروژه های دیفای

پلتفرم های وام دهی دیفای

پروتکل های وام غیرمتمرکز یکی از محبوب ترین کاربردهای اکوسیستم دیفای است. وام دهی رایگان و غیرمتمرکز مزیت های بسیاری نسبت به سیستم تسهیلات سنتی بانک‌ها دارد.

قطعا همه‌ی ما با فرآیند دریافت وام و چالش‌های آن آشنا هستیم. برای دریافت وام از بانک ها باید ریسک کنیم و مشکلاتی که ممکن است طی فرآیند دریافت وام با آن مواجه شویم را بپذیریم. اولین قدم برای دریافت وام بانکی مراجعه‌ی حضوری به شعب و اطلاع از شرایط و مدارک موردنیاز برای دریافت تسهیلات است. پس از این که چند ضامن معتبر پیدا کردیم، نیاز است مابقی مدارک را هم تکمیل کنیم.

در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن، اگر منابع مالی تسهیلات موردنظرمان تامین شد، حالا باید اصل وام به علاوه‌ی هزینه‌ی خدمات را هم پرداخت کنیم. همه‌ی ما با صفر تا صد این مراحل آشنا هستیم. اما به‌ دلیل آن که نمی‌توانیم به هر فردی برای دریافت وام اعتماد کنیم به‌ ناچار مجبور هستیم این شرایط را بپذیریم.

با استفاده از پلتفرم های وام دهی دیفای دیگر نیازی به کاغذبازی‌های اداری و رفت و آمدهای مکرر و فرسایشی نیست. دیفای تمام این مراحل را حذف می‌کند. مرزهای جغرافیایی در دیفای معنایی ندارند . این یعنی شما به راحتی می‌توانید از هر فردی در هر کشوری وام بگیرید.

در واقع در پلتفرم وام‌دهی مبتنی بر بلاک چین، می‌توانید با وثیقه‌ گذاشتن دارایی‌ های دیجیتال خود، بدون نیاز به ضامن، وام دریافت کنید. دیفای بستری فراهم می‌کند تا همه‌ی افرادی که دارایی خود را در پلتفرم قرار می دهند، بتوانند برای تامین نقدینگی موردنظرشان قادر به دریافت سود باشند.

خدمات بانکی و صدور استیبل‌ کوین‌ ها

با توجه‌ به این که پروژه های دیفای، منحصرا بسترهای ارائه دهنده‌ی انواع خدمات مالی و تسهیلاتی هستند، می‌توان گفت خدمات بانکی، یکی از کاربردهای بدیهی این برنامه‌ها محسوب می‌شود. بنابراین صدور استیبل کوین‌ ها هم می‌تواند در دسته‌ی خدمات پلتفرم های وام دهی دیفای قرار گیرد.

همان طور که می‌دانید استیبل‌ کوین‌ ها نوعی ارز دیجیتال هستند که از یک دارایی ثابت ‏مثل دلار، طلا و غیره به‌ عنوان پشتوانه استفاده می‌کنند. این موضوع باعث شده استیبل‌ کوین‌ ها در عین این که غیرمتمرکز هستند، ارزش ثابتی هم داشته باشند. در نتیجه می‌توانند دردسرهای معادل سازی ارزها در استفاده از خدمات مالی و همچنین فرصت آربیتراژ را کاهش دهند.

در واقع اگر بخواهید از خدمات مالی استفاده کنید، باید وثیقه‌ای را نزد ارائه‌ دهنده‌ی این خدمات به امانت بگذارید. ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین، ترون و غیره به‌ دلیل نوسانات بسیار قیمت، نمی‌توانند گزینه‌ی خوبی برای این کار باشند. زیرا ممکن است قیمت آن‌ها در جریان نوسانات، تغییر کند و با مبلغ نهایی وام مغایرت داشته باشد.

در چنین شرایطی دو راه برای شبکه‌‌‌ی ارائه دهنده‌ی وام باقی می‌ماند:

۱. وام گیرنده را به‌ صورت یک‌طرفه از قرارداد خارج کند.

۲. با ادامه‌ی فعالیت او اجازه دهد وام‌ دهنده ضرر کند.

به طبع شما حاضر نیستید جای هیچ یک از دو مورد بالا (وام‌ دهنده یا وام‌ گیرنده) باشید. بنابراین برای کاهش این گونه احتمالات زیان‌‌بار، بهتر است با استفاده از استیبل‌ کوین‌ ها ارزش وثیقه‌ی خود را به یک پشتوانه‌ی بدون نوسان تبدیل کنید. 

 

چطور بهترین پروژه های دیفای ۲۰۲۳ را بشناسیم؟

در بین ۵۰ ارز دیجیتال برتر بازار در وب سایت کوین‌مارکت‌کپ، تعداد قابل توجهی به رمزارزهای حوزه‌ی دیفای اختصاص دارد. با وجود این که بیت کوین در سال ۲۰۲۲ رشد قیمت بسیاری داشت، اما این توکن‌های دیفای بودند که سهم بزرگی از این سودبخشی را بر عهده داشتند و فرصت‌های بسیاری را از نظر یک سرمایه گذاری سودمند برای دارندگان خود فراهم آورده‌اند.

 

معرفی بهترین پروژه های دیفای ۲۰۲۳

آشنایی با بهترین پروژه‌های DeFi برای سرمایه‌گذاری مؤثر و سودآور بسیار مهم است. DeFi در سال ۲۰۲۱ رشد بسیاری داشته است و توانست سرفصل‌های بسیاری را به خود اختصاص دهد. همه ما می دانیم که صنعت ارزهای دیجیتال یک بازار بی ثبات است و هر روز پروژه‌های جدیدی وارد آن می شوند.

برخی پروژه‌های دیفای، را به‌ عنوان توکن‌هایی با ارزش می‌شناسند. زیرا این پروژه ها در لیست توکن‌های موفق سال ۲۰۲۰،  به نسبت بیت‌ کوین عملکرد بهتری از خود نشان داده‌اند. همین مساله باعث شد محبوبیت این پروژه ها افزایش یافته و منابع مالی بسیاری به‌ سمت آن ها سوق داده شده است.

پروژه‌های دیفای روزبه‌روز در حال افزایش هستند؛ اما برخی از آن‌ها بیشتر از سایر پروژه‌های دیفای مورد توجه قرار می‌گیرند و کاربردهای بیشتر یا متفاوت‌تری را در بر می‌گیرند. از این رو اگر بخواهیم بهترین پروژه‌های دیفای ۲۰۲۳ را معرفی کنیم، موارد زیر از لحاظ ارزش بازار در اولویت قرار دارند. در ادامه نگاهی به برترین پروژه‌های دیفای خواهیم داشت و نقش هر کدام را بررسی خواهیم کرد.

 

چین‌لینک (ChainLink)

چین‌لینک یک سرویس اوراکلی غیرمتمرکز است که هدف آن اتصال داده‌های دنیای واقعی به قراردادهای هوشمند است. به‌ سبب آن که بلاک چین‌ها نمی‌توانند به داده‌های خارج از شبکه‌ی خود دسترسی داشته باشند، به واسطه‌ای نیاز است که قراردادهای هوشمند را از اطلاعات دنیای بیرون غنی کند. اوراکل، داده‌های خارجی مثل دمای هوا یا نتیجه‌ی یک مسابقه‌ی ورزشی را به بلاک چین منتقل می‌کند. در سال ۲۰۲۰، قیمت ارز دیجیتال China Link به طور قابل توجهی افزایش یافته است و به گفته بسیاری از کارشناسان، امسال یکی از بهترین سال ها برای قیمت LINK بوده است.

در حالی که قیمت اکثر ارزهای دیجیتال به دلیل تاثیرات افت زیادی را پشت سر گذاشته است، در این بین، جفت ارز لينک/دلار (LINK/USD) تا حد زیادی از این کاهش قیمت جان سالم به در برده و تا اواسط پاییز ۲۰۲۲، قیمت ChinaLink به طور متوسط ​​۸.۴۳ دلار معامله می شد. پس از تجزیه و تحلیل قیمت های Chinalink در سال های گذشته، پیش بینی می شود که قیمت کف Chinalink در سال ۲۰۲۳ به ۱۲.۰۳ دلار برسد. حداکثر قیمت چین لینک می تواند حدود ۱۴.۴۵ دلار باشد. میانگین قیمت معاملاتی ChinaLink در سال ۲۰۲۳ احتمالا ۱۲.۳۷ دلار است.

آوه (AAVE)

آوه یکی از ستاره‌های پر نور حوزه امور مالی غیر متمرکز است. این پروتکل متن باز غیر حضانتی به کاربران اجازه می‌دهد تا بازارهای پولی را ساخته و سپس با واریز و وام دهی دارایی‌ها از طریق توکن AAVE این پلتفرم، سودآوری داشته باشند. آوه در درجه اول برای قرض دادن و قرض گرفتن دارایی های دیجیتال و ارزهای دیجیتال طراحی شده است و به نظر می‌رسد با حجم بازار میلیاردی، مکانیزمی غول پیکر برای چندین بازار باشد. نرخ بهره پایدار، توکن های بهره، استخرهای وام عظیم برای دارایی های رمزنگاری مختلف، به علاوه‌ی وام های تضمین شده تنها بخشی از قابلیت‌های پروتکل آوه برشمرده می‌شود.

به نظر می‌رسد آوه با پیروی از نمودار رشد و گسترش خود، به یکی از رهبران امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) تبدیل شده و با استفاده از استخر نقدینگی در حال رشد خود به موفقیتی چشمگیر دست یافته است. پشتیبانی ویژه در قالب سازگاری با توکن های کیف پول های مختلف نیز می‌تواند سهم بازار آن را افزایش داده و پایگاه کاربری آن را گسترش دهد.

یرن فایننس (Yearn Finance)

یرن فایننس و توکن آن به نام YFI در ژوئیه سال ۲۰۲۰ (تیر ۹۹) وارد بازار شد. توکن YFI یک ارز دیجیتال با عرضه ۳۰،۰۰۰ واحدی در پلتفرم اتریوم است. قیمت امروز YFI در زمان نگارش این مقاله برابر با ۷.۲۴۱ دلار است. دلیل این قیمت هم بخاطر عرضه پایین توکن YFI است. یرن فایننس که به اسم وای ارن فایننس نیز شناخته می‌شود، یک اکوسیستم مالی غیرمتمرکز است که برای شما امکان کسب سود، انتقال پول، سرمایه گذاری و استیک توکن YFI را فراهم می‌کند. با اینکه این پروژه DeFi هنوز در مراحل ابتدایی عمر خود است، اما تنها با گذشت ۲ ماه از تولد آن در میان ۳۰ ارز دیجیتال برتر بازار از نظر ارزش قرار گرفت که خود گواهی بر موفقیت آن است. بنابراین می‌توان مدعی شد که خرید یرن فایننس نیز یکی از بهترین راه‌های سرمایه گذاری و کسب سود از ارزهای دیجیتال حوزه دیفای است.

یونی سواپ (Uniswap)

 یونی سواپ یکی از محبوب‌ترین پروتکل‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) است که از توکن UNI بومی خود استفاده می‌کند تا خدماتی تقریبا مشابه با یک صرافی سنتی را ارائه دهد؛ که با تمرکززدایی همراه است. یونی سواپ در ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۰ UNI، توکن حاکمیتی خود را معرفی کرد. یونی سواپ ICO یا هیچ نوع فروش توکنی را اجرا نکرد. یونی سواپ توکن‌های UNI خود را طبق یک برنامه زمان‌بندی منتشر شده برای اعضای انجمن (تجار فعال) و ارائه‌دهندگان نقدینگی توزیع می‌کند.

یونی سواپ یک airdrop بسیار ارزشمند را برای جشن راه اندازی خود اجرا کرد و ۴۰۰ توکن UNI (تخمینی ۱۵۰۰ دلار در زمان airdrop) به کاربرانی که قبلا از پروتکل تبادل غیرمتمرکز یونی سواپ استفاده کرده بودند ارائه کرد.

در آینده، کاربران همچنین می‌توانند با قرار دادن توکن‌ها در استخرهای نقدینگی یونی سواپ، توکن‌های UNI کسب کنند. قرار دادن توکن‌ها به منظور کسب پاداش از استخرهای نقدینگی معمولا به عنوان کشاورزی بازده یا استخراج نقدینگی شناخته می‌شود.

یونی‌سواپ مهم‌ترین صرافی غیرمتمرکز مبتنی بر شبکه‌ی اتریوم است که با استفاده از آن می‌توان به مبادله‌ی خودکار بین اتریوم و توکن‌های ERC20 پرداخت. اگر کمی با دنیای ارزهای دیجیتال آشنایی داشته باشید، حتما با مشکلاتی که ممکن است یک صرافی متمرکز ایجاد کند، آشنا هستید. بنابراین احتمال استفاده‌ی گسترده از صرافی‌های غیرمتمرکز در آینده وجود دارد و آن زمان است که این توکن به ارزش واقعی خود خواهد رسید.

سوشی سواپ (Sushiswap)

سوشی یکی از پروژه‌های دیفای است که در سال۲۰۲۰ سر و صدای بسیاری به پا کرد. این پروژه در واقع یک پروتکل وام‌ دهی و یک فورک از یونی‌سواپ است که بر بستر اتریوم اجرا می‌شود. توکن یونی‌سواپ برای این که بتواند جذب مشارکت حداکثری داشته باشد و به تامین نقدینگی در استخرهای خاص بپردازد، توکن SUSHI را پاداش می‌دهد.

دیسنترالند (Decentraland)

یکی دیگر از پروژه های بزرگ DeFi برای سرمایه گذاری، دیسنترالند است، پروژه ای که بر روی بلاک چین اتریوم ساخته شده است. این پلتفرم بازی های مجازی را ارائه می دهد که برای همه قابل دسترس است. یکی از خلاقانه‌ترین ویژگی‌های دیسنترالند این است که کاربران می توانند زمین مجازی خریداری کنند و املاک دیجیتالی را بر روی این پلتفرم بسازند. توکن‌ مانا، که توکن بومی شبکه‌ی دیسنترالند است برای تمامی خرید و فروش‌های انجام شده در این پلتفرم استفاده می‌شود. در سال ۲۰۱۸، قیمت مانا فقط ۰.۰۲۵ دلار بود.

میکر (Maker)

در لیست برترین ارزهای دیجیتال برتر حوزه دیفای میکر جایگاه ویژه‌ای دارد. از آنجایی که عرضه توکن Maker بسیار پایین (برابر با ۱ میلیون کوین) است، باعث می‌شود نسبت به رقبای حال حاضر خود قیمت بالاتری داشته باشد. پس از اینکه قیمت این ارز مجازی در ژانویه ۲۰۱۸ به سقف تاریخی ۱،۷۰۰ دلاری رسید، در زمستان کریپتو سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ به کف قیمت چندین ساله خود ریزش کرد. اما سال ۲۰۲۰ شرایط متفاوت‌تری را برای توکن MKR رقم زد و در ماه اوت (مرداد) قیمت این رمز ارز به ۶۰۰ دلار صعود کرد. این توکن با ترکیبی از مشوق‌ها و وثیقه‌ها، ارزش دلار آمریکا را دنبال می‌کند و تا به اینجا نقش مهمی را در اکوسیستم DeFi ایفا کرده است. بنابراین ارز دیجیتال میکر نیز بخاطر پتانسیل بالای این پروژه در امور مالی غیر متمرکز، می‌تواند سودآوری مناسبی را بهمراه داشته باشد